Kalanchoe
Pinnata वा पतथरछट्टा एक रसीला बारहमासी औषधीय जडिबुटी हो । Kalanchoe प्रजाति अन्तरिक्षमा
पठाइने पहिलो बिरुवाहरू मध्ये एक हो ।
1979 मा सोभियत Salyut 1 अन्तरिक्ष स्टेशनमा पुन: आपूर्तिमा पठाइएको थियो । अधिकांश कालान्चोलाई दिनमा ६-८ घण्टा घाम
चाहिन्छ। केहीले यो सहन सक्दैनन्, र उज्यालो, अप्रत्यक्ष सूर्यको प्रकाशमा उज्यालो
छायामा बाँच्न सक्छन् | यो बिरुवा घरको आन्तरिक सजावत का लागि बिशेष लगाइने गरिएको
पाइन्छ ।
उत्पत्ति र वितरण :
Kalanchoe
pinnata संसारभर फैलिएको Crassulaceae परिवारको एक बारहमासी बोट हो । यो प्रायः क्यारिबियन, मध्य अमेरिका, उत्तर अमेरिका
र अफ्रिका र एशियाका केही क्षेत्रहरूमा पाइन्छ। Kalanchoe pinnata बिशेस गरी माडागास्कर
मा पाइन्छ , जहाँ यो बालुवा र ग्रेनिटिक माटो मा subhumid देखि समशीतोष्ण आर्द्र जलवायु
परिस्थिति को औसत वर्षा लगभग 1000 देखि 2000 मिमी को हुन्छ।
सामान्य जानकारी :
यी
जडीबुटीहरू 150 सेन्टिमिटरसम्मको उचाइमा पुग्न सक्छन् र चिल्लो हुन्छन्। डाँठहरू सामान्यतया
शाखादार हुन्छन् ।
पात : पातको ब्लेड पिननेटली कम्पाउन्ड हुन्छ, 3-5 पातहरू
सहित 10-30 सेन्टिमिटर पेटियोलहरू 2-4 सेन्टिमिटर हुन्छन्। लिफलेट ब्लेडहरू अण्डाकार
देखि आयताकार, 6-8 x 3-5 सेन्टिमिटर, शीर्ष कुरूप र मार्जिन क्रेनेट हुन्छ।
फुल
: फूलहरू प्यानिक्युलेट, टर्मिनल, धेरै फूलहरू एकै ठाउँमा फुल्ने र 10-40 सेन्टिमिटर नापका पनि हुन्छन । फूलहरू पेन्डुलस हुन्छन्। क्यालिक्स २–४ सेन्टिमिटर
र ट्यूबलर हुन्छ। कोरोला 5 सेन्टिमिटर सम्मको हुन्छ, रंगमा रातो देखि बैजनी रंगको हुन्छ,
आधार कम मात्रामा सिलिया जस्तो परियोजनाहरूले ढाकिएको हुन्छ;लोबहरू ओभेट-लेन्सोलेट हुन्छन्। पुंकेसर मूल
रूपमा कोरोलामा घुसाइन्छ। कोरोला र क्यालिक्स ट्यूब मा समाबेस गरीएका छन्। पहेंलो
र हरियो रंगका फुलहरु जनवरी -मार्चमा फुल्दछन ।
रासायनिक संरचना:
धेरै
पतथर्च्त्ता प्रजातिहरू/कल्टिभरहरूमा भेटिने सुगन्ध र सुगन्धको विशिष्टता पात र बोटको अन्य भागमा
रहेका आवश्यक तेलको उपस्थितिको कारण हो । यो
बिरुवा लिपिड, एल्कालोइड्स, बुफाडियनोलाइड्स, ट्रिटरपेन्स, स्टेरोइड्स, ग्लाइकोसाइड्स,
कार्डिनोलाइड्स र फ्लेभोनोइड्स को प्रमुख स्रोत हो। यसको पातहरू "बुफाडियनोलाइड्स"
मा धनी हुन्छन् जसले ब्रायोटोक्सिन-सी, ब्रायोटोक्सिन-बी, ब्रायोटोक्सिन-ए, डिजिटक्सिन
र डिगोक्सिन गठन गर्दछ जसले बलियो केमो-निवारक, एन्टी-ट्यूमर र एन्टि-ब्याक्टेरियल
प्रभावहरू र कीटनाशक क्षमताहरू देखाउँदछ। यस बिरुवाको पात र बोक्रा स्वादमा तीतो हुन्छ
जुन आन्द्राको लागि कार्मिनेटिभ, एनाल्जेसिक र एस्ट्रिन्जेन्ट भएका कारण बान्ता र पखालामा
प्रयोग गरिन्छ।
प्रचार गर्ने विधि :
कालान्चोको
प्रजनन प्रविधि सबै रसदारहरू बीचमा एकदम मानक छ। स्टेम काट्ने वा अफसेटहरू तिनीहरूलाई
प्रचार गर्ने उत्तम तरिका हो, किनकि तिनीहरू सामान्यतया 15-20 दिनमा जरा हुन्छन्।
औषधीय प्रयोग :
●
यो रक्तस्राव र विभिन्न रक्तस्राव विकारहरूको उपचारका
लागि धेरै वर्ष अघिबाट उपयोग गरिरहिएको छ ।
●
यसको
रस सिंगापुरमा फेब्रिफ्यूजको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ जबकि यसको पातबाट बनाइएको सूप
पनि मिर्गौला र पेट विकारहरूको उपचारको लागि टनिकको रूपमा दिइन्छ।
●
ब्राजिलमा,
यस बोटको विभिन्न भागहरू खोकी निरोधक, भडकाउने औषधि, मूत्रवर्धक औषधि, घाउ निको पार्ने
औषधि र शामक औषधि मानिन्छ।
●
यसले
खुट्टाको सूजन, छालाको विकार, ग्यास्ट्रिक अल्सर र मृगौलाको पत्थरीको उपचार गर्न मद्दत
गर्दछ।
●
यस
बिरुवाको पातको धुलो मरिचसँग मिसाएर खादा कुष्ठरोग,
पिसाब अवरुद्ध, पिसाब पोल्ने समस्याको लागी प्रयोग गरिन्छ।
●
Kalanchoe
pinnata को जरा हृदयको साथमा उच्च रक्तचापलाई कायम राख्न र घटाउनु प्रयोग गरिन्छ ।